Bất kỳ nơi nào trên dải đất hình chữ S này cũng đều có nhiều món ăn hay đặc sản nổi tiếng khiến du khách khó lòng quên được. Hà Tĩnh – địa danh nổi tiếng với nhiều cảnh đẹp như Chùa Hương Tích, bãi biển Thiên Cầm, Ngã Ba Đồng Lộc, Đèo Ngang. .. còn lưu giữ những di sản phi vật thể như truyện kiều, hò giặm. .. Không chỉ vậy, nơi đây còn thu hút khách du lịch bằng nhiều món đặc sản hấp dẫn mà bình dị của con người nơi đây. Rồi cùng Kenhtoplist chiêm ngưỡng những tinh hoa mà thiên nhiên và con người Hà Tĩnh đã vất vả ngày đêm để kiến tạo nên bạn nhé!
1. Kẹo Cu Đơ
Nhắc đến Hà Tĩnh có lẽ ai cũng sẽ nhớ ngay đến kẹo cu đơ – loại kẹo đã thành thương hiệu của “quê choa”. Kẹo cu đơ được làm bằng đậu phộng (lạc) , mật mía, gừng tươi, bánh tráng. .. đây đều là những nguyên liệu dân dã, dễ kiếm và mang đậm vị quê hương. Kẹo cu đơ có hình tròn, lớp trên là bánh tráng nướng có vị thơm, ở giữa có thể coi là nhân của kẹo với sự kết hợp của mật mía trộn lẫn vị cay của gừng tươi cùng vị béo của những hạt đậu phộng. Người Hà Tĩnh coi cu đơ như linh hồn của quê hương nên thường xuyên mua quà biếu khách quý và luôn mang theo mình khi đi xa.
Muốn tạo được miếng kẹo cu đơ ngon đúng vị thì khâu lựa chọn nguyên liệu là kỳ công nhất. Trước hết, lạc phải cứng, chắc, không sâu thối và vỏ lụa có màu ngà. Khi ăn thử, miếng kẹo giòn, thơm, béo ngậy nơi đầu lưỡi. Khi thưởng thức, bánh có vị ngọt thanh, thơm của đường và giòn của bột. Người Hà Tĩnh hay ăn kẹo cu đơ cùng với nước chè xanh bởi vị thơm của kẹo quyện vào vị đắng của lá chè, tạo thành một hương vị vừa lạ vừa thân quen. Nổi tiếng nhất ở Hà Tĩnh là thương hiệu Cu đơ Cầu Phủ, Cu đơ Hương Sơn. .. Bạn có thể tìm mua loại kẹo này ở khắp nơi trên địa phận Hà Tĩnh vì đây là thứ đặc sản rất phổ biến ở đây mà.
2. Món ram bánh mướt nổi tiếng
Ram theo tiếng Hà Tĩnh dùng để gọi món nem, đây là món ăn rất độc đáo góp phần hình thành lên văn hoá ẩm thực Hà Tĩnh. Khác với món ram ở những nơi khác, ram Hà Tĩnh có hương vị rất đặc biệt mà chỉ khi ăn bạn mới có thể cảm nhận được. Bánh mướt là cách gọi khác của bánh cuốn và bánh ướt, mà người dân Hà Tĩnh đặc biệt ưa thích. Bánh mướt có cách ăn khá dễ, chỉ cần chấm với nước mắm tỏi ớt và để thơm hơn phải ăn cùng với cá, thịt kho hay thịt quay. Ram mướt là món ăn có sự kết hợp hoàn hảo giữa ram và bánh mướt theo đúng nghĩa tên gọi của nó. Người ta dùng bánh mướt cuốn ram kèm với rau sống và chấm với nước mắm tỏi ớt thì quả là tuyệt vời không gì bằng…
Theo ngôn ngữ của người Hà Tĩnh thì “Ram” là một từ dùng để miêu tả món nem theo nghĩa đen, “Bánh Mướt” là tên ghép chung của chữ “bánh cuốn” và “bánh ướt”. .. Bánh Mướt là một món ăn thường thấy của người Hà Tĩnh. Đối với người miền Bắc, người ta hay cuốn Bánh Mướt với nhân tôm vì khi nấu sẽ có nhiều thịt hơn. Tuy nhiên, đối với người Hà Tĩnh, nhân Bánh Mướt là chả hay giò, do đó, khi rán sẽ không cho mỡ mà để nguyên. Do đó, khi ăn Bánh Mướt Hà Tĩnh sẽ cảm nhận được vị đậm đà và hết sức tinh tế. Sự hoà quyện giữa hai yếu tố trên làm nên một món ăn rất độc đáo vừa dân dã vừa tinh tế, ăn vào mềm mà dai, ngấy nhưng không ngán mà bất cứ ai khi về với Hà Tĩnh đều không thể bỏ qua.
2. Bánh bèo
Bánh bèo là món ăn bình dân mà bất kì nơi nào bạn cũng có thể mua được tuy nhiên ở mỗi một vùng bánh lại mang hương vị và bản sắc riêng biệt của nơi đó. Bánh bèo Hà Tĩnh cũng vậy, nó mang một hương sắc riêng mà khi ăn vào bạn không thể nào lẫn với bánh nơi khác được. Bánh bèo hà tĩnh làm bằng bột gạo, nhân trong làm từ tôm đã lột vỏ hoặc là thịt lợn luộc xào lên cùng với hành lá, sau đó ăn kèm với rau sống. Khi ăn cho thêm một chút ớt để tạo ra hương vị vừa cay, vừa chua của nước đường thật đậm đà. Bánh bèo có thể ăn nóng hoặc lạnh rất ngon và bổ dưỡng. Khi ăn nóng chấm với nước mắm gừng trong những ngày thời tiết se lạnh sẽ thấy ấm bụng. Cảm giác khi ăn lạnh, bánh khá dai và giòn mang hương vị đặc trưng.
Nguyên liệu và cách làm bánh bèo rất đơn giản, nguyên liệu chính là bột gạo và nhân tôm thịt, cùng với một chút rau thơm, hành. .. Gạo phải được vo sạch rồi nghiền thành bột mịn, bột xay nhuyễn phải là bột lọc và đem ngâm nước cho bột có độ dẻo vừa phải. Sau khi bột nhuyễn thì bắt đầu nặn thành hình bánh bèo rồi chia thành các phần nhỏ, xoay tròn sao cho mỗi miếng bánh đều thuôn dài và đường kính khoảng từ 2 đến 3 cm. Để làm nước chấm bánh bèo, cần dùng nước luộc tôm khô pha với nước mắm ngon, gừng, tỏi và ớt xay thật nhỏ, cho thêm ít chanh hoặc dấm rồi quấy đều. Nước chấm có đủ vị chua cay mặn và hơi ngọt một chút. Thậm chí, nếu thích đậm đà có thể cho thêm tôm khô đã giã nhỏ vào bát nước chấm ngọt dịu và thơm hơn. Vị bánh bèo ngọt và dai, trộn chung với vị bùi của tôm, của trứng, thêm vào một chút hơi cay hăng nồng của ớt, vị chua của chanh đường. Thêm vào đó là vị hăng của hành lá và rau ngò làm cho tô bánh bèo bắt mắt và ngon hơn.
3. Gỏi cá đục
Nhắc đến các món đặc sản Hà Tĩnh người ta không quên nói về gỏi cá đục – một món ngon gắn liền với miền quê, sông nước – một thức quà đặc biệt riêng của vùng biển Xuân Nghi. Cá đục dài khoảng 13 – 18 cm, thân lớn cỡ ngón tay cái, sống gần bờ biển và có hình thù giống loài cá bống nước ngọt. Cá đục có thể chế biến thành rất nhiều món ăn nhưng thịt chắc, trắng, có vị ngọt và hầu như mùa nào cũng có. Ăn gỏi cá đục bắt buộc phải có rau sống và các loại lá sung, lá ổi, lá mít non. .. cộng với đu đủ xanh, khế chua, xoài xanh xắt lát mỏng. Khi ăn dùng bánh tráng cuộn rau sống với cá đục chấm với nước lèo, bạn sẽ cảm nhận được vị béo của cá, vị bùi của cùi dừa, vị mặn, vị chua cay lẫn vị thanh thanh, ngọt ngọt rất riêng mà không nơi nào có được.
4. Cá trích nướng
Giới thiệu đặc sản Hà Tĩnh sẽ không thể nào bỏ qua món cá trích nướng Thạch Kim, ai đã được thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi. Cá trích tươi được nướng chín bằng than hoa toả ra hương thơm quyện trong mùi khói, bốc hơi nghi ngút, vẫn giữ được độ tươi và ngọt gần như nguyên bản của thịt.
5. Cháo canh Hà Tĩnh
Cháo canh Hà Tĩnh được nấu với các sợi bánh làm bằng bột gạo, có màu trắng đục, ăn vào mềm và thơm, mang hương vị rất riêng, được chan nước dùng ninh từ xương ngon, ngọt, có thêm vị cay của ớt, vị mặn của mắm, vị ngọt của giò. .. tạo nên hương vị hấp dẫn đặc biệt.
6. Mực nhảy – Món đặc sản Kỳ Anh, Hà Tĩnh
Mực nhảy ở vùng biển Vũng Áng là đặc sản Kỳ Anh nổi tiếng với con mực to, sau khi bắt về có thể luộc ngay mà vẫn còn giữ nguyên vị tươi, ngon. Mực nhảy đặc sản Hà Tĩnh có thể chế biến thành các món từ luộc, xào, làm gỏi. .. đều mang hương vị thơm đậm và ngon khó tả.
7. Bánh gai Đức Thọ
Bánh gai là cái tên dân giã và không xa lạ gì với nhiều người vùng quê miền trung. Cái thứ bánh được làm bằng lá cây, quyện với mật mía. Bánh gai bắt nguồn từ vùng quê Đức Thọ sau đó lan rộng ra nhiều vùng quê khác ở miền trung. Làm bánh gai phải trải qua nhiều công đoạn. Gạo nếp sau khi ngâm nước khoảng 2 giờ, vo sạch và vắt khô thì đem xay thành bột bằng cách giã nhỏ cho đến khi nhuyễn mịn. Lá gai cũng được làm tương tự, sử dụng máy ép nước rồi bọc bằng vải sạch để khử mùi hôi, sau đó đưa đi giã cùng với bột gạo. Mật mía được thêm vào trong quá trình nấu. Hỗn hợp sau cùng dẻo mịn và có màu đen mượt, vị ngọt thơm. Đậu xanh làm nhân phải là loại hạt to tròn không bị vỡ, sau khi nấu chín thì hoà với nước cốt dừa và vo lại thành hình viên nhỏ. Đến khi làm bánh, người ta lấy lớp bột bánh bao kín xung quanh nhân. Lá chuối dùng để làm bánh khi mua về được rửa lại với nước và vắt sạch, hong khô.
